ما با این‌ها بحث می‌کردیم که یارو سردار نظام است نه سردار ایران؟ این‌ها که همان عنوان سردار نظام را هم بایگانی کرده‌اند و می‌گویند «جان فدا»! و البته به یک معنا درست هم هست. اشتباه از ما بود، این تعبیر بهتری‌ست: «یه تکه گوشتی بود که مصرف شد».
برای این‌که در ذهن ما تثبیت کنند که شب قدر جایگاهی ملکوتی دارد، می‌گفتند حسن و حسین وقتی کودک بودند و نمی‌توانستند بیدار بمانند، امیرالمومنین به صورت‌شان آب می‌پاشید تا نخوابند! که یعنی ملائکه در حال تنزل‌اند، پس باید بیدار باشی و حاضری بزنی، حتی اگر عبادت نکردی. چون خود این بیدارباش، یک جهاد بود.
حسن و حسین و پدر بزرگوارشان فکر این را هم نمی‌کردند که روزی در آینده‌ی خیلی دور، نه تنها نوجوانان، بلکه حتی خردسالان هم بدون هیچ مشکلی تا صبح بیدار بمانند. چون نه ملائکه، بلکه دیتا شب‌ها نازل می‌شود!
اینترنت، شب را از مذهب دزدید. و دیگر پس نخواهد داد. پس می‌آموزیم که افسار اسب را به صندلی گره نزنیم.
حکومت پوچ‌گرای مذهبی مخالفانش را هم دچار پوچی کرده: تظاهرات فایده ندارد. خشونت هم فایده ندارد. خراب‌کاری فایده ندارد. حمله خارجی هم فایده ندارد. پارلمان فایده ندارد. خودمختاری هم فایده ندارد. رأی فایده ندارد. اسلحه هم فایده ندارد. هیچ‌چیز هیچ فایده‌ای ندارد، و هیچ‌چیز قابل تغییر نیست و همه‌چیز بن بست است. و جالب این است که هم‌زمان برای جوان اعدام شده غصه می‌خورند! در حالی که نقش کسی که قرار است اعدام شود را گرفته‌اند، چون بن‌بست‌ترین حالت برای آن کسی‌ست که منتظر است فردا اعدامش کنند. یک اعدامی خودخواسته چرا باید غصه‌ی یک اعدام‌شده را بخورد؟
محمد قبادلو...با اعدام، جز برای قصاص مخالفم. خشونت، فقط در لحظه دفاع مشروع است، نه بعدش. اما اگر آن آقا تا آن روزی که باید، زنده بود، و مردم خواستند اعدامش کنند، حتی به روش قطع گردن، و حتی با اره چوب‌بری که با آن فلز بریده و دیگر کند شده، نه تنها حمایتم را اعلام می‌کنم، بلکه نورپردازی و تزئینات میدان اجرای حکم را هم شخصا بر عهده خواهم گرفت.
۱_نیمه شب دل‌گیری‌ست، فردا امتحان مکانیک خاک دارم اما در تنهایی انجیل می‌خواندم. پطرس و برادرش سرگرم ماهی‌گیری‌اند. عیسی آنها را می‌بیند و می‌گوید تورها را رها کنید و پی من بیایید. می‌خواهم شما را صیّاد انسان‌ها کنم. به جای ماهی، آدم‌‌ها را به تور خدا بیندازید: «همچنان که کنار دریای جلیل ره می‌سپرد، دو برادر یعنی شمعون ملقب به پِطرُس و برادر او آندرِئاس را بدید که در دریا دام می‌افکندند؛ چه اینان ماهیگیر بودند. و ایشان را گفت: «از پی من روان گردید تا صیاد آدمیانتان گردانم.» بی‌درنگ تورها را وانهادند و از پی او روان گشتند.» (انجیل متی، ۴: ۱۸-۲۰؛ مشابها: انجیل مرقس، ۱: ۱۶-۱۹) در جای دیگری آمده که کسی می‌گوید می‌خواهم کامل شوم. عیسی می‌گوید هر آنچه داری ببخش و سبک‌بال و رها پی من بیا: «عیسی او را گفت: «اگر می‌خواهی کامل شوی، برو و آنچه داری بفروش و به فقیران بخش تا در آسمانها گنج یابی؛ پس آنگاه بیا و از پی من روان شو.» (انجیل متی، ۱۹: ۲۱؛ مشابها: انجیل مرقس، ۱۰: ۲۱؛ مشابها: انجیل لوقا، ۱۸: ۲۲) و جای دیگری آمده که پطرس از عیسی می‌پرسد سرنوشت کسی که تو را تسلیم می‌کند چه خواهد شد؟ عیسی می‌گوید تو پی من بیا و درگیر این سؤال نشو. چون پاسخ پرسش‌ات اهمیتی ندارد. آنچه اهمیت دارد پی من آمدن است: «پِطرُس روی گرداند و بدید آن شاگردی که عیسی دوستش می‌داشت، از پی ایشان می‌آید. همو که در خلال شام، بر سینه‌ی او خم شده و گفته بود: «ای خداوند، کیست آن که ترا تسلیم می‌کند؟» پس پِطرُس چون او را بدید، عیسی را گفت: «ای خداوند، او چه می‌شود؟» عیسی او را گفت: «تو را چه کار اگر بخواهم تا آمدن من بماند؟ تو از پی من بیا.»(انجیل یوحنا، ۲۱: ۲۰-۲۲)
ظاهراً عیسی مخاطبان خود را سرگرم پرسش‌ها و نکته‌های غریب نمی‌کند. آتشی در جان‌شان می‌دمد تا با بی‌قراری، مسیری دلهره‌آور را برگزیند و از پی او بشتابد.
۲_در یک سخنرانی از آقای دکتر سروش، ایشان قصه‌ای از مثنوی نقل می‌کنند. آمده که مردی، بر دیگری سیلی زد، و او هم برای انتقام برآمد. فاعل لحظه‌ای فرصت خواست تا سوالی بپرسد. گفت: این صدایی که شنیدیم، از صورت تو بود یا دست من؟ مرد پاسخ داد که این پرسش از «بی‌دردی»ست. من «درد» دارم، و باید جبران کنم؛ دغدغه ندارم که به این پرسش‌ها بپردازم! و بعد نتیجه‌گیری مولوی چنین است که بسیاری از پرسش‌ها، از جبر و اختیار تا حیات پس از مرگ تا مکانیسم دعا و معجزه، هیچ‌یک در دین نیست. دین، درد داشتن است:
تو که بی‌دردی همی اندیش این
نیست صاحب‌درد را این فکر هین
این سؤال و آن جواب است آن گزین
که سر این‌ها ندارد درد دین
۳_حتی اگر همه‌ی تلاش‌های بازسازان و به‌سازان(!) دینی، کاملا کام‌یاب و نتیجه‌بخش هم باشد، نباید فراموش کنم که میان اقناع عقلی و ایمان قلبی فاصله‌ی بسیاری‌ست و مباحثات و مجادلات عقلی و نظری بخشی از بار ایمان‌ورزی را بر دوش می‌کشد. اگر این تلاش‌ها-ی البته ارزش‌مند- شرط لازم ایمان باشد، به نظر می‌آید که شرط کافی آن نیست و بخش مهم‌تر آن، داشتن تجربه‌ی زیسته‌ی معنوی‌ست. احساس حضور دائمی یک آغوش گرم. یک چشم همیشه نگران...:
وَ تَوَکَّلْ عَلَى الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ. الَّذِی یرَاکَ حِینَ تَقُومُ. وَتَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ. إِنَّهُ هُو السَّمِیعُ الْعَلِیمُ(شعراء، ۲۱۷ تا ۲۲۰)
و بر خداى عزیز «مهربان» توکل کن. آن کس که چون به نماز برمی‌خیزى، «تو را می‌بیند». و حرکت تو را در میان سجده کنندگان «می‌نگرد». او همان شنواى داناست.
ای کسی که در آینده زندگی می‌کنی و این مطالب مورد ارجاع پایان‌نامه‌ات هست!
لطفا درک کن که این‌ها فقط عدد نبودند!
مملکت که از دست رفته و دین که به صلیب کشیده شده، اما درد این نیست. درد، این هم نیست که مسجد را خر تصاحب کرده و دانشگاه در سیطره دلقک است. درد این است که دلقک‌ترین‌ها دانشگاه را تصاحب کرده‌اند. یعنی اگر بیرون جست‌جو کنی، دلقک‌تر از او نیابی!
با حمله به عراق و سوریه و پاکستان، فهمیدم ظاهراً با موجودات غریبی روبرو هستیم، که به طور سازمان‌یافته خرند!
این صدا بیش از حد تاریخی‌ست. از گذشته‌های دور. برای آن‌هایی خوانده شده که در ۱۲ آگوست ۱۹۶۷ در اردوگاه تل‌زعتر کشته شدند. اما مگر تصادفی‌ست؟ مگر تصادفی‌ست که شیمون پرز که آن روزها هنوز جایزه‌ی نوبل صلح را نبرده بود، فرمان کشتار تل‌زعتر را داده است و ۴۷ سال بعد رییس‌جمهور اسراییلی باشد که هنوز فلسطینی می‌کشد. این صدا تاریخی‌ست اما درباره‌ی فلسطین همیشه می‌توان از کشتار حرف زد. ده‌ها سال است که فلسطینی می‌کشند تا فلسطینی‌ها تمام شوند اما فلسطین، مقاوم و پابرجا ایستاده. سرزمین انقلاب سنگ، سرزمین کودکانی که بزرگ نمی‌شوند، سرزمین خانه‌هایی که برای ویران شدن ساخته می‌شوند. دیروز تل‌زعتر بود و دیریاسین و کَپَرقاسم و قانا، صبرا و شتیلا و امروز هم غزه است. این‌ها تازه نیست، فقط وقاحت جهان است که بیشتر شده. تصویرهای مخابره شده، ملتی را نشان‌مان می‌دهند که با قهوه‌ی عصرگاهی، آتش‌بازی بمب‌ها را در غزه تماشا می‌کنند، از پیامک‌هایی که قبل از بمب‌ها به خانه‌ها می‌رسد، از تمدن خون‌ریز در حفاظ ارتش دفاعی و از چتر آهنین و از آن حرامی، «آقای نتانیاهو». آری، غزه را بدون تفنگ‌هایش محاصره کرده‌اند، اما از خاک این غزه سرانجام روزی تفنگ‌ها دوباره خواهند رویید و هم‌صدا با این صدای تاریخی خواهیم خواند: «برگیر تفنگ شهیدان به خاک افتاده را!»
[در ۱۲ آگوست ۱۹۶۷ ارتش اسراییل با فرمان شیمون پرز، با همدستی فالانژیست‌های راستگرای لبنانی وارد اردوگاه آوارگان فلسطینی در جنوب شرقی بیروت شدند و تعداد زیادی از فلسطینی‌های ساکن اردوگاه را به قتل رساندند. بعدها برخی سربازان اسراییلی در مورد وحشی‌گری فالانژیست‌ها تحت حمایت ارتش اسراییل شهادت دادند. آنها شهادت دادند که فالانژیست‌ها فلسطینی‌ها را زنده سر بریدند و مثله کردند]
کسرایی را هیچ‌وقت از نزدیک ندیده‌ام. اما گاهی خیلی دلم برایش تنگ می‌شود. برای آن آقا معلم ساده‌ای که آدم بود و چپ بود و درد داشت. باور را هرموقع که می‌شنوم، چیزی در من موج بر می‌دارد و دلم روشن می‌شود از آن روح لطیف و قلبی که روشن‌تر از آب روان بود...
تا برآرم گوهری چون شب‌چراغ
از تو می‌گیرم به هر ساحل، چراغ! (کسرایی)
باور با صدای شاعر.